Pèd-de-menoun
Aegopodium podagraria
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Égopode podagraire, Herbe aux gouteux.
Descripcioun :Es uno planto éurosiberiano coumuno dins lou relarg, pamens, au nostre, se rescountro soulamen dins lis endré fres e umide adounc majamen en mountagno. Se destrìo subretout bonodi si fueio en fueioun (en lanço e denta) pèr 5 en bas de tijo, pièi pèr 3 mai aut. La cambo èi boutisso, li flour soun blanco e li fru se recounèisson i costo e peréu is estile de flour que retoumbon sus lou coustat (fotò).
Usanço :Lou pèd-de-menoun èi manjadis crus en ensalado o cue coume d'espinard, en tian, èi goutous. La plante èi couneigudo pèr èstre vertuouso contro la gouto ("Herbe aux gouteux"), èi peréu diuretico (fai pissa), vulneràri (sougno li plago) e bono péréu contro lou mau d'os.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aegopodium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Bos fres
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Aegopodium podagraria L., 1753
Sòudo
Kali australis
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Vitraire, Barriho, Saussouiro, Saudo.
Nom en français : Soude de Ruthénie.
Descripcioun :Planto de l'an, poupouso, que trachis dins li relarg sala. Se destrìo de la sòudo-bastardo, Kali soda, emé si tijo mai roujo e si bratèio pas espinouso (li fueio soun pamens espinouso).
Usanço :La sòudo servié, à passa tèms, à la fabricacioun de saboun e de vèire. Un cop acampado, li sòudo coume d'àutri planto de bord de mar e de sansouiro coume li lis engano, èron cremado pèr recupera li cendre riche en carbounato (alcalin). Mescla i soubro d'òli, acò fai de saboun ; cadun counèis la qualita d'aquéu de Marsiho. Es uno planto pas marrido à manja, subretout boulido e adoubado coume d'espinarc.
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Kali
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 3 à 10 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Sansouiro
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Kali australis (R.Br.) Akhani & E.H.Roalson